شیرینی کام گردشگر ان با طعم اصیل بستنی سنتی برغان - مجله کامسا

میراث آریا: طبیعت بکر، آب و هوای پاک، ساکنین خون گرم و مهمان نواز روستای برغان با فرهنگ غنی و پیشینه تاریخی از جمله ظرفیت های جهانگردی استان محسوب شده به گونه ای که همیشه در طول سال جهانگردان و مسافران بسیاری از آن بازدید می کنند.

در این میان علاوه بر آثار تاریخی و طبیعی، محصولات لبنی، میوه، سوغات و صنایع دستی از جمله جاذبه های جهانگردی است که در این میان آلوی برغان و بستنی سنتی از معروفیت ویژه ای برخوردار هستند.

وجود باغات و درختان مثمر تنها گوشه ای چشم نواز از طبیعت زیبای برغان بوده و همچنین تهیه و فرآوری محصولات لبنی از بهترین مواد اولیه تازه و طبیعی محلی، سوغاتی منحصر به فردی محسوب می گردد که کام جهانگردان را شیرین کرده و خاطره خوشی از حضور در این روستای هدف جهانگردی برای آنان باقی می گذارد.

همان گونه که اشاره شد یکی از جاذبه های روستای جهانگردی برغان، خوراکی خوشمزه و معروف آن بستنی سنتی گله است که در دکان گل و بلبل مجید گلدار مبدع آن تهیه شده و در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسیده است و در اختیار بازدیدکنندگان قرار می گیرد.

در روزهای گذشته خبر درگذشت مرحوم مجید گلدار کام دوستداران و اهالی روستا را تلخ کرد اما میراث و یادگاری ارزشمند به جامانده خاطره او را تا همیشه به شیرینی در یادها زنده نگه خواهد داشت و بدون شک خانواده او ادامه دهنده راه ایشان خواهند بود. یکی از برنامه های پیش بینی شده به منظور گرامیداشت هفته میراث فرهنگی در البرز ادای احترام و ابراز همدردی با خانواده و میراث داران زنده یاد گلدار است.

پیدایش بستنی سنتی برغان به 50 سال پیش بر می گردد زمانی که مرحوم گلدار نوجوان بوده و با برف و شیره بستنی تولید می کرده و همیشه رویای تولید بستنی امروزی گله را با هدف رونق اقتصادی، ایجاد اشتغال، جلوگیری از مهاجرت جوانان و رشد صنعت جهانگردی در روستا در سر می پرورانده است. بدون شک راز خوشمزگی و معروفیت جهانی بستنی گله برغان را می توان در عشق و محبت سازنده آن جستجو کرد.

دکان گل و بلبل تنها و شعبه اصلی بستنی گله برغان بوده که در بازار روستا قرار گرفته است و به رغم پیشنهادات از سراسر کشور، زنده یاد گلدار به شدت علاقمند و معتقد بود که با رونق صنعت جهانگردی و اقتصادی موجب اشتغال زایی برای اهالی زادگاه خود گردد. مغازه ای کوچک اما شیرین با صاحبی خوش رو و مهربان که خالق بستنی سنتی گله برغان بوده و با ثبت آن در فهرست آثار ناملموس ملی بار دیگر نام زادگاه خود را بر سر زبان ها انداخته است.

در واقع این بستنی از جمله خلاقیت های یکی از اهالی خون گرم و مهمان نواز روستای برغان بستنی محسوب شده و تنوع طعم های مختلف این بستنی در کنار پایه و شکل اولیه آن در سال های اخیر توانسته هر جهانگرد با هر ذائقه ای را مجذوب خود کند.

مواد اولیه تهیه بستنی سنتی گله

شیر تازه و چرخ نشده دام، خامه، سرشیر، شهد قند، شکر و ثعلب که موجب کش دار شدن آن می گردد همراه گلاب و زعفران ناب ایرانی مخلوط و تهیه می گردد. در طول فرآیند تولید نباید قطره ای آب وارد مواد اولیه گردد وگرنه محصول نهایی از کیفیت مطلوبی برخوردار نخواهد بود.

شیوه سنتی تهیه بستنی گله روستای برغان

شیر تازه دام را نیم ساعت جوشانده و مدتی به حال خود گذاشته تا سرد گردد. بعد آن را داخل ظروف آهنی گالواهمه ریخته و شکر و گلاب اضافه می کنند. آن قدر هم می زنند تا به خوبی با هم مخلوط شوند. سپس آن را در ظرف چوبی پر از یخ قرار داده و روی یخ نمک می ریزند و مخلوط را با پاروی چوبی از جنس گردو به مدت 4 ساعت هم می زنند و در ادامه خامه، زعفران و ثعلب را با زمان بندی خاص اضافه می کنند تا مواد سفت و یکدست گردد. چیزی که در شیوه تولید آن جالب و متمایز بوده اضافه کردن نمک به ظرف یخ است. میزان شیر، گلاب، خامه و زمان افزودن آن ها از جمله فنونی است که طی سال ها تجربه بدست آمده است.

به همت کارشناسان حوزه ثبت، دانش سنتی فرآوری این محصول با توجه به ویژگی هایی بی نظیر، خاص و منحصر به فرد تنظیم برودت، میزان و زمان افزودن مواد اولیه، مدت زمان هم زدن بستنی سنتی گله برغان در ششمین همایش میراث ناملموس ایران در تاریخ 99/11/04 و به شماره 774 در فهرست آثار ناملموس به ثبت رسیده است.

راز خوشمزگی و ماندگاری بستنی گله در شیوه سنتی آماده سازی آن است و تمام مراحل تولید با دست اجرا شده و از ماشین و ابزار صنعتی استفاده نمی گردد. صفر تا صد مراحل کار به شیوه سنتی و با دست انجام می گردد و طی فرآیند طولانی تولید، خبری از ماشین بستنی سازی، ابزار و ادوات ماشینی، همزن های برقی و دیگ های آلومینیومی نیست.

مرحوم گلدار معتقد بود بستنی گله تنها یک خوراکی نبوده بلکه نماد فرهنگ ناب ایرانی با آداب و رسوم پیشینیان است که حفظ و حراست از آن وظیفه همگان بوده و باید دست به دست هم داده تا به مانند پارچه و گلیم این روستا به دست فراموشی سپرده نگردد که بدون شک ثبت آن در فهرست آثار نا ملموس ملی یکی از راه های حفظ آن محسوب می گردد.

قطعا تفاوت زیادی بین بستنی های صنعتی و سنتی برغان وجود دارد و بدون شک طعم، مزه خاص و عالی آن ارزش یک بار امتحان کردن داشته و حیف است به برغان رفته و آن را نچشید. با وجود زحمت بسیار فراتر از منفعت اقتصادی آن اما چون مرحوم گلدار این کار را با جان و دل انجام می داد سخت پایبند به آن بوده و در تمام فصول سال به همت بلند او تهیه شده و به فروش می رسید. به عقیده او رضایت و شیرینی کام مشتریان جایگزین سختی و مرارت های کار بود.

تهیه و تولید بستنی دست ج ساز به سبک قدیم و شیوه سنتی در واقع توانسته این بستنی را به تنهایی در زمره یکی از جاذبه های جهانگردی برغان قرار دهد. همراه با بستنی گله آلوچه برغان دیگر خوراکی خوشمزه و معروف برغان سرو شده و شیوه تهیه آلوچه برغان هم به شیوه محلی انجام می گردد. آلوی برغان که محلی ها به آن گوجه برغان می گویند محصول پیوندی از آلوی معمولی با آلوی بخارا است که طعم و مزه خاصی دارد. دانش سنتی فرآوری این محصولات در فهرست آثار ناملموس ملی به نام البرز به ثبت رسیده است.

به همان میزان که تعیین حریم و ثبت آثار تاریخی مهم است ثبت میراث ناملموس هم از اهمیت خاصی برخوردار است چون در لابه لای این میراث فرهنگی، آداب و رسوم پیشینیان نهفته است. بدون شک خوراک های محلی یکی از عوامل جذب جهانگرد و توسعه پایدار محسوب شده و به منظور جلوگیری از تحریف و فراموشی آن در مقابل هجوم مدرنتیه به مواریث سنتی باید با تهیه و تکمیل پرونده های ثبتی به همت کارشناسان مربوطه اهتمام ورزید.

میراث آریا: طبیعت بکر، آب و هوای پاک، ساکنین خون گرم و مهمان نواز روستای برغان با فرهنگ غنی و پیشینه تاریخی از جمله ظرفیت های جهانگردی استان محسوب شده به گونه ای که همیشه در طول سال جهانگردان و مسافران بسیاری از آن بازدید می کنند.

در این میان علاوه بر آثار تاریخی و طبیعی، محصولات لبنی، میوه، سوغات و صنایع دستی از جمله جاذبه های جهانگردی است که در این میان آلوی برغان و بستنی سنتی از معروفیت ویژه ای برخوردار هستند.

وجود باغات و درختان مثمر تنها گوشه ای چشم نواز از طبیعت زیبای برغان بوده و همچنین تهیه و فرآوری محصولات لبنی از بهترین مواد اولیه تازه و طبیعی محلی، سوغاتی منحصر به فردی محسوب می گردد که کام جهانگردان را شیرین کرده و خاطره خوشی از حضور در این روستای هدف جهانگردی برای آنان باقی می گذارد.

همان گونه که اشاره شد یکی از جاذبه های روستای جهانگردی برغان، خوراکی خوشمزه و معروف آن بستنی سنتی گله است که در دکان گل و بلبل مجید گلدار مبدع آن تهیه شده و در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسیده است و در اختیار بازدیدکنندگان قرار می گیرد.

در روزهای گذشته خبر درگذشت مرحوم مجید گلدار کام دوستداران و اهالی روستا را تلخ کرد اما میراث و یادگاری ارزشمند به جامانده خاطره او را تا همیشه به شیرینی در یادها زنده نگه خواهد داشت و بدون شک خانواده او ادامه دهنده راه ایشان خواهند بود. یکی از برنامه های پیش بینی شده به منظور گرامیداشت هفته میراث فرهنگی در البرز ادای احترام و ابراز همدردی با خانواده و میراث داران زنده یاد گلدار است.

پیدایش بستنی سنتی برغان به 50 سال پیش بر می گردد زمانی که مرحوم گلدار نوجوان بوده و با برف و شیره بستنی تولید می کرده و همیشه رویای تولید بستنی امروزی گله را با هدف رونق اقتصادی، ایجاد اشتغال، جلوگیری از مهاجرت جوانان و رشد صنعت جهانگردی در روستا در سر می پرورانده است. بدون شک راز خوشمزگی و معروفیت جهانی بستنی گله برغان را می توان در عشق و محبت سازنده آن جستجو کرد.

دکان گل و بلبل تنها و شعبه اصلی بستنی گله برغان بوده که در بازار روستا قرار گرفته است و به رغم پیشنهادات از سراسر کشور، زنده یاد گلدار به شدت علاقمند و معتقد بود که با رونق صنعت جهانگردی و اقتصادی موجب اشتغال زایی برای اهالی زادگاه خود گردد. مغازه ای کوچک اما شیرین با صاحبی خوش رو و مهربان که خالق بستنی سنتی گله برغان بوده و با ثبت آن در فهرست آثار ناملموس ملی بار دیگر نام زادگاه خود را بر سر زبان ها انداخته است.

در واقع این بستنی از جمله خلاقیت های یکی از اهالی خون گرم و مهمان نواز روستای برغان بستنی محسوب شده و تنوع طعم های مختلف این بستنی در کنار پایه و شکل اولیه آن در سال های اخیر توانسته هر جهانگرد با هر ذائقه ای را مجذوب خود کند.

مواد اولیه تهیه بستنی سنتی گله

شیر تازه و چرخ نشده دام، خامه، سرشیر، شهد قند، شکر و ثعلب که موجب کش دار شدن آن می گردد همراه گلاب و زعفران ناب ایرانی مخلوط و تهیه می گردد. در طول فرآیند تولید نباید قطره ای آب وارد مواد اولیه گردد وگرنه محصول نهایی از کیفیت مطلوبی برخوردار نخواهد بود.

شیوه سنتی تهیه بستنی گله روستای برغان

شیر تازه دام را نیم ساعت جوشانده و مدتی به حال خود گذاشته تا سرد گردد. بعد آن را داخل ظروف آهنی گالواهمه ریخته و شکر و گلاب اضافه می کنند. آن قدر هم می زنند تا به خوبی با هم مخلوط شوند. سپس آن را در ظرف چوبی پر از یخ قرار داده و روی یخ نمک می ریزند و مخلوط را با پاروی چوبی از جنس گردو به مدت 4 ساعت هم می زنند و در ادامه خامه، زعفران و ثعلب را با زمان بندی خاص اضافه می کنند تا مواد سفت و یکدست گردد. چیزی که در شیوه تولید آن جالب و متمایز بوده اضافه کردن نمک به ظرف یخ است. میزان شیر، گلاب، خامه و زمان افزودن آن ها از جمله فنونی است که طی سال ها تجربه بدست آمده است.

به همت کارشناسان حوزه ثبت، دانش سنتی فرآوری این محصول با توجه به ویژگی هایی بی نظیر، خاص و منحصر به فرد تنظیم برودت، میزان و زمان افزودن مواد اولیه، مدت زمان هم زدن بستنی سنتی گله برغان در ششمین همایش میراث ناملموس ایران در تاریخ 99/11/04 و به شماره 774 در فهرست آثار ناملموس به ثبت رسیده است.

راز خوشمزگی و ماندگاری بستنی گله در شیوه سنتی آماده سازی آن است و تمام مراحل تولید با دست اجرا شده و از ماشین و ابزار صنعتی استفاده نمی گردد. صفر تا صد مراحل کار به شیوه سنتی و با دست انجام می گردد و طی فرآیند طولانی تولید، خبری از ماشین بستنی سازی، ابزار و ادوات ماشینی، همزن های برقی و دیگ های آلومینیومی نیست.

مرحوم گلدار معتقد بود بستنی گله تنها یک خوراکی نبوده بلکه نماد فرهنگ ناب ایرانی با آداب و رسوم پیشینیان است که حفظ و حراست از آن وظیفه همگان بوده و باید دست به دست هم داده تا به مانند پارچه و گلیم این روستا به دست فراموشی سپرده نگردد که بدون شک ثبت آن در فهرست آثار نا ملموس ملی یکی از راه های حفظ آن محسوب می گردد.

قطعا تفاوت زیادی بین بستنی های صنعتی و سنتی برغان وجود دارد و بدون شک طعم، مزه خاص و عالی آن ارزش یک بار امتحان کردن داشته و حیف است به برغان رفته و آن را نچشید. با وجود زحمت بسیار فراتر از منفعت اقتصادی آن اما چون مرحوم گلدار این کار را با جان و دل انجام می داد سخت پایبند به آن بوده و در تمام فصول سال به همت بلند او تهیه شده و به فروش می رسید. به عقیده او رضایت و شیرینی کام مشتریان جایگزین سختی و مرارت های کار بود.

تهیه و تولید بستنی دست ج ساز به سبک قدیم و شیوه سنتی در واقع توانسته این بستنی را به تنهایی در زمره یکی از جاذبه های جهانگردی برغان قرار دهد. همراه با بستنی گله آلوچه برغان دیگر خوراکی خوشمزه و معروف برغان سرو شده و شیوه تهیه آلوچه برغان هم به شیوه محلی انجام می گردد. آلوی برغان که محلی ها به آن گوجه برغان می گویند محصول پیوندی از آلوی معمولی با آلوی بخارا است که طعم و مزه خاصی دارد. دانش سنتی فرآوری این محصولات در فهرست آثار ناملموس ملی به نام البرز به ثبت رسیده است.

به همان میزان که تعیین حریم و ثبت آثار تاریخی مهم است ثبت میراث ناملموس هم از اهمیت خاصی برخوردار است چون در لابه لای این میراث فرهنگی، آداب و رسوم پیشینیان نهفته است. بدون شک خوراک های محلی یکی از عوامل جذب جهانگرد و توسعه پایدار محسوب شده و به منظور جلوگیری از تحریف و فراموشی آن در مقابل هجوم مدرنتیه به مواریث سنتی باید با تهیه و تکمیل پرونده های ثبتی به همت کارشناسان مربوطه اهتمام ورزید.