تپه باستانی گنج دره یکی از جاذبه های دیدنی استان کرمانشاه به شمار می رود - مجله کامسا

تپه باستانی گنج دره یا چیا خزینه در مسیر جاده کرمانشاه به هرسین در نزدیکی روستای قیسوند نهاده شده است. این تپه مخروطی شکل حدود شش متر از سطح زمین های اطراف بالاتر است. این محوطه نخستین بار در سال 1965 م به وسیله فیلیپ اسمیت مورد برآورد نهاده شد و در چهار فصل دیگر طی سالهای 1967، 1969، 1971 و 1974 م اقدام به حفاری آن نمود. در تپه گنج دره پنج طبقه استقراری شناسایی شد که از سطح تپه تا خاک بکر با حروف الفبا نشان داده شده است. طبقه A جدیدترین و طبقه E قدیمی ترین طبقات استقراری گنج دره هست.

• طبقه A از سطح تپه تا عمق یک و نیم متری است. در این طبقه، تعدادی گور دوره اسلامی متأخر و در زیر آن بقایایی از اجاق های ساده و دیوارهای دوره نو سنگی که با خشت های قرمز رنگ چیده شده بودند، شناسایی شد.
• طبقه B از عمق حدو دو متری آغاز و تا عمق حدود سه متری ادامه دارد. در این طبقه فضاهای مسکونی که با چینه ساخته شده بودند، شناسایی شد.
• طبقه C نیز از عمق حدود 30/3 متری آغاز و تا عمق 90/4 متری ادامه دارد. معماری این طبقه استقراری نیز چینه ای است.
• طبقه D از عمق حدود پنج متری آغاز و تا عمق شش متری ادامه دارد. معماری این طبقه ترکیبی از چینه و خشت است.
• طبقه E از عمق حدود شش متری آغاز و تا عمق هفت متری یعنی خاک بکر ادامه دارد. از ویژگی های این طبقه، شناسایی سی حفره بود که تا عمق پنجاه سانتیمتری در داخل خاک بکر کنده شده بودند. این حفره ها دارای دهانه ای به قطر هفتاد سانتیمتر تا یک متر هستند.