ترک لب های تشنه کویر نیازمند مرهم، دولتمردان آتش تشنگی را فروبنشانند - مجله کامسا

به گزارش گروه استان های خبرنگاران از بیرجند، خشکسالی یکی از بحران های طبیعی بوده که متأسفانه در سال های متمادی خراسان جنوبی گرفتار آن شده است. خشکسالی با کمبود نزولات جوی در دوره طولانی ایجاد می شود، اما خراسان جنوبی با توجه به داشتن آب و هوای گرم و خشک با وجود خشکسالی آب های زیرزمینی خود را نیز از دست داده و می دهد و این امر آسیب بیشتری به این منطقه وارد می نماید.

یکی از نشان ها و اثرات بسیار شاخص و البته بسیار ناگوار خشکسالی در خراسان جنوبی و برداشت بیش از حد آب های زیرزمینی ایجاد ترک های طولانی و با عمق زیاد در بعضی از دشت های آن است.

با توجه به اینکه شغل اغلب مردم استان از گذشته تا به امروز کشاورزی و دامپروری بوده از خشکسالی متأثر شده و شاید بی فایده نباشد که بگوییم دیگر بعضی از کشاورزی ها به صرفه نبوده و امید کشاورزان ناامید می شود.

یکی از دغدغه های مهم مسئولان و مردم استان با وجود چندین سال خشکسالی و ادامه دار شدن آن بحث آب است که احتیاج به برنامه ریزی طولانی مدت برای پیشگیری از خالی از سکنه شدن منطقه شرق کشور دارد.

شناسایی 216 انشعاب غیرمجاز در خراسان جنوبی

امامی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی گفت: مجموع جمعیت 749 هزار و 287 نفر استان در قالب 345 هزار و 942 مشترک تحت پوشش خدمات آب هستند که از این تعداد 207 هزار و 353 فقره انشعاب مربوط به منطقه ها شهری و 138 هزار و 589 فقره انشعاب مربوط به منطقه ها روستایی است.

او افزود: بعلاوه در شش ماهه نخست امسال 4 هزار و 903 انشعاب آب نو واگذار شده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی از مصرف بیش از 20 میلیون مترمکعب آب در بخش خانگی و بیش از 4 میلیون مترمکعب در بخش غیرخانگی در شش ماهه نخست سال اطلاع داد و افزود: پیمایش 36 هزار مشترک نیز در این زمان اجرا شده و 216 انشعاب غیر مجاز نیز شناسایی و بعلاوه 3 هزار و 414 کنتور نیز در این مدت تعویض شده است.

امامی به گوشه ای از اقدامات این مجموعه از ابتدای سال تا به امروز در بخش آب اشاره نمود و گفت: حفر 4 چاه نو، اجرای 59 کیلومتر خط انتقال، اجرای 41 کیلومتر شبکه توزیع، اصلاح و بازسازی 26.1 کیلومتر خط انتقال، اصلاح و بازسازی 54 کیلومتر شبکه توزیع، احداث 3 هزار و 230 مترمکعب مخزن ذخیره آب، نوسازی 2 هزار و 100 انشعاب و احداث هشت ایستگاه پمپاژ بخشی از این اقدامات است.

او با اشاره به اجرای پروژه های اصلاح شبکه و توسعه شبکه مسکن محرومین سطح استان، افزود: در 6 ماهه نخست امسال 51.52 کیلومتر اصلاح شبکه در این خصوص در سطح استان با اعتباری بالغ بر 163 هزار میلیون ریال اجرایی و بعلاوه 38.9 کیلومتر توسعه شبکه نیز با اعتباری بالغ بر 109 هزار میلیون ریال عملیاتی شده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان جنوبی تجهیز و راه اندازی 4 دستگاه کامیون آبرسانی سیار در امسال را یکی دیگر از اقدامات این مجموعه برای ساماندهی ناوگان آبرسانی سیار دانست و یادآور شد: در شش ماهه نخست سال حمل و توزیع 140 هزار مترمکعب آب با 11 هزار و 100 سرویس تانکر آبرسانی سیار به 438 روستای استان با جمعیتی بالغ بر 55 هزار و 460 نفر اجرا شده است.

او کیفیت آب را خط قرمز این مجموعه بیان نمود و با اشاره به اهمیت حوزه سلامت و ضرورت کنترل کیفیت آب شرب، توضیح داد: آزمایشگاه های فعال این شرکت با بهره گیری از تجهیزات و نیز تخصص و تجربه کارشناسان کنترل کیفی، اقدامات لازم از جمله انجام آزمون های کیفی آب در واحد های آزمایشگاهی و تحلیل نتایج و نظارت مستمر بر گندزدایی آب به منظور حفظ سلامت مردم شریف منطقه ها شهری و روستایی استان را مطابق با استاندارد های ملی ایران و دستورالعمل های شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به انجام می رسانند.

عدم موافقت با طرح بارورسازی ابر ها در خراسان جنوبی

حسین خسروی اسفزار نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس در رابطه با موضوع خشکسالی و اقدامات اجرا شده گفت: رئیس هیأت مدیره شرکت های تعاونی کشاورزان و دامداران آریان طی نامه ای در سال 99 مبنی بر تقاضای پیگیری برای در اختیار قرار دادن تسهیلات با نرخ پایین و یا استمهال برای تسهیلات گرفته شده با توجه به خشکسالی های متوالی در استان به کشاورزان و دامداران درخواست خود را طی نامه ای عرضه داشتند که این موضوع با ارسال نامه ای در تاریخ 11 آذرماه سال گذشته به وزیر جهاد کشاورزی مورد پیگیری نهاده شد.

او با اشاره به موضوع بارورسازی ابرها، گفت: این موضوع به وسیله یکی از شهروندان که در کادر نیرو های نظامی خدمت می نمایند مطرح شد و به این امری اذعان داشته که قابل تحقق و امکان پذیر بوده، زیرا در گذشته نیز این طرح در استان اجرا شده است.

نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس ادامه داد: به همین دلیل برای پیگیری موضوع نامه ای در تاریخ 26 اسفندماه 99 به اردکانیان وزیر نیروی وقت ارسال و قید شد که این کار قبلا در استان اجرا شده و تجربه خوبی است.

بیشتر بخوانید

• مقاوم در خشکسالی مفید برای دام/ جیب کشاورز از دانه های ذرت پر می شود
• خشکسالی نای پناهگاه حیات وحش نایبندان را بریده+فیلم

  کاهش رنج کم آبی با انتقال آب به منطقه ها عشایری

خسروی افزود: پاسخ این نامه مبنی بر اینکه این کار در استان قابل انجام نبوده و دلایلی از جمله نبود راهدار هواشناسی در استان، با توجه به محدودیت امکانات این طرح در منطقه های اجرا که قطعیت باران بیشتری دارند می شود و با توجه به اینکه دو هواپیمایی که برای اجرای این کار مورد استفاده قرار می گیرند در حال مستهلک شدن بوده و مقدار ریسک آن زیاد است مطرح شد.

نماینده مردم بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس با اشاره به اینکه آخرین اقدام در رابطه با سیل درمیان و آفات نباتی که متأثر از خشکسالی نیز بوده، نامه نگاری با بنیاد مستضعفان در مورخ 19 مردادماه امسال بوده است، گفت: در پاسخ نامه آمده با توجه به اینکه اقدامات این بنیاد در منطقه ها سی و هشتگانه هدف برای محرومیت زدایی در حال اجرا بوده و با توجه به محدود بودن منابع این درخواست برای خراسان جنوبی مقدور نیست.

برنامه های دولت برای جبران خسارات خشکسالی در بخش کشاورزی

غلامرضا قوسی رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان نمود : موضوع خشکسالی با توجه به تنش هایی که در استان به ویژه در بخش کشاورزی داشته به وسیله این سازمان پیگیری شده است.

او با اشاره به اینکه برای یاری به کاهش و جبران بخشی از خسارت های کشاورزان استان هایی که متأثر از خشکسالی شده اند برنامه های متفاوتی پیش بینی شده است، یادآور شد: قرار دادن تسهیلات قرض الحسنه به استان های متأثر از این بحران که برای این بحث هنوز بانک مربوطه و سهمیه استان معین نشده که امیدواریم هر چه سریع تر این برنامه اجرایی تا بخشی از خسارات کشاورزان جبران شود.

قوسی یکی دیگر از برنامه های مصوب دولت برای جبران خسارات خشکسالی را دادن امهال برای کسانی بوده که سر رسید تسهیلات آن ها شده که به مدت سه سال امهال می شود، افزود: براساس این طرح افرادی که سررسید تسهیلاتشان در سال 99 و 1400 رسیده باشد سود، کارمزد و جرایم تسهیلاتشان بخشیده می شود.

او با بیان اینکه در ارتباط با تأمین آب کشاورزی اضطراری پروژه هایی به سازمان جهاد کشاورزی استان ابلاغ شد، افزود: لایروبی قنوات، تجهیز شبکه های آبیاری، بند های انحرافی و بازسازی کانال های عمومی از جمله این پروژه ها بوده که قرار است به وسیله استانداری استان تأمین اعتبار شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: برای معین شدن پروژه ها باید ابتدا مصوبه دولت به استان ابلاغ و سپس سهمیه جهاد از محل بند م ماده 28 معین شود.

قوسی یادآور شد: وزیر پیشین جهاد کشاورزی به سازمان برنامه و بودجه برای پیگیری موضوع خشکسالی نامه نگاری کرده و در حال حاضر نیز این موضوع برای به نتیجه رسیدن به وسیله وزارت جهاد به سرعت در حال پیگیری است.

وی برآورد خسارات ناشی از خشکسالی در بخش کشاورزی استان را حدود 2 هزار و 479 میلیارد تومان دانست و افزود: بیشترین مقدار خسارت با مقدار یک هزار و 2 میلیارد تومان مربوط به بخش باغات و مابقی مربوط به بخش زراعت، دامی و عشایری می شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان داشت: مقدار محصولات زراعی در استان در سال زراعی جاری نسبت به سال های گذشته با توجه به خشکسالی 32 درصد، باغات 26 درصد و بخش دام 25 درصد کاهش یافته است.

قوسی با بیان اینکه در کل کشور 90 درصد آب مصرفی مربوط به بخش کشاورزی و تنها 10 درصد مربوط به سایر بخش ها است، گفت: برای برنامه بلند مدت تأمیت آب استان به وسیله انتقال آب از دریای عمان و یا خلیج فارس از سازمان جهاد کشاورزی نظرخواهی شده، ولی پیگیری این موضوع مربوط به کارگروه آب استان می شود.

سرانجام سال آبی با کاهش 57 درصد بارش ها در خراسان جنوبی

سعید سروری مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی نیز در مصاحبه با فارس، گفت: براساس محاسبات اجرا شده به روش هم باران از داده های 17 ایستگاه مبنای باران سنجی در سطح استان، میانه ریزش های جوی در سال آبی 1400-1399 نسبت به بارندگی های سال آبی گذشته 57 درصد و نسبت به میانه دراز مدت (115 میلی متر) 35 درصد کاهش داشته است.

او ادامه داد: بعلاوه مقدار پتانسیل رواناب فراوری شده در استان در سال آبی 1400-1399 به مقدار 324 میلیون مترمکعب بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 60 درصد کاهش و نسبت به دراز مدت 39 درصد کاهش داشته است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی با بیان اینکه این کاهش بارندگی ها، کاهش رواناب ها و افت ورودی سد ها و در نتیجه کاهش حجم مخازن سد ها را در پی داشته است، گفت: به طوری که در حال حاضر حجم آب ذخیره شده در مخازن سد های استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 30 درصد کاهش یافته است.

سروری افزود: طبق آماربرداری سراسری مرحله سوم از منابع و مصارف استان در سال آبی 99 - 1398 تعداد 13 هزار و 599 منبع آب زیرزمینی اعم از چاه، قنات و چشمه در استان وجود دارد که از نظر تعداد 28 درصد از آن به چاه، 51 درصد به قنات و 21 درصد به چشمه اختصاص داشته است.

او مقدار تخلیه منابع آب های زیرزمینی 905.76 میلیون متر مکعب بیان نمود که 73 درصد مربوط به چاه، 23 درصد قنات و 4 درصد چشمه بوده است، بیان داشت: بیشترین مقدار تخلیه از منابع آب زیرزمینی، از چاه ها است.

وجود 18 محدوده ممنوعه و 8 محدوده ممنوعه بحرانی

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی افزود: با توجه به اینکه مصارف آب استان در تمامی بخش ها به منابع آب زیرزمینی اتکا داشته و از طرفی با توجه به خشکسالی های اخیر و برداشت بیش از حد از این منابع، دشت های استان را با کسری مخزن 101 میلیون مترمکعبی روبرو ساخته بطوری که بسیاری از دشت های استان ممنوعه و ممنوعه بحرانی هستند.

سروری ادامه داد: از 35 محدوده مطالعاتی 18 محدوده ممنوعه و 8 محدوده ممنوعه بحرانی در استان بوده است.

او گفت: براساس پیش بینی هواشناسی نیز نرم بارش ها در پاییز پیش رو کمتر از میانگین بوده که این موضوع می طلبد تا تمام هم استانی ها به خصوص کشاورزان با مصرف حدود 88 درصد منابع آب زیرزمینی استان اهتمام ویژه ای در مورد راه های جلوگیری از پرت و هدر رفت آب و استفاده از شیوه های نوین آبیاری برای هرچه بهتر مدیریت نمودن منابع آب داشته باشند.

در سرانجام باید گفت که بحران خشکسالی یک بحران بسیار جدی در منطقه خراسان جنوبی بوده که تا به امروز تأثیرات فراوانی داشته و باید دولت فکری جدی در این رابطه نماید، زیرا مهم ترین عواقب آن خالی از سکنه شدن این محدوده از کشور خواهد بود.

منبع:فارس

ک