خبرنگاران رشد شاخص های سلامت، هدیه انقلاب تا دورترین نقاط خراسان رضوی - مجله کامسا

بسیاری از ایرانیان حضور پزشکان خارجی از کشورهایی مانند پاکستان، هند، بنگلادش و فیلیپین در شهرهای مختلف کشور را پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به یاد دارند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی حوزه سلامت کشور بی احتیاج از پزشکان و نیروهای خارجی شده است به طوری که اینک در تمام شهرستان های استان خراسان رضوی پزشکان متخصص در گروه های مختلف پزشکی از جمله زنان، بچه ها، جراحی، داخلی، بیهوشی و ارتوپدی حضور دارند و به مردم خدمات ارائه می دهند.

فرایند توسعه شاخصهای بهداشتی، درمانی، آموزشی و پژوهشی در ایران ظرف 42 سال حیات پربرکت انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی گذشته از آموزش پیروز نیروی انسانی در عرصه پزشکی، در حوزه گسترش کارآمد زیرساختهای بهداشتی و درمانی در سراسر کشور به ویژه در مناطق روستایی و محروم توسعه ای چشمگیر داشته است.

پهنه وسیع خراسان که تا پیش از تقسیم به سه استان، در اوایل دهه 1380 وسیعترین پاره تقسیمات کشوری ایران بود در امر ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به عموم مردم به ویژه در روستاها نمونه ای شاخص از دستاوردهای کوشش انقلابی در سایه نظام جمهوری اسلامی است.

هم اکنون حدود 80 درصد از جمعیت 6.5 میلیون نفری استان خراسان رضوی زیرپوشش خدمات دانشگاه علوم پزشکی مشهد واقع شده است و بقیه این جمعیت توسط دانشکده ها و دانشگاههای علوم پزشکی گناباد، سبزوار، نیشابور، تربت حیدریه و تربت جام خدمات رسانی می شوند.

دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان یکی از پنج دانشگاه برتر کشور و بزرگترین دانشگاه علوم پزشکی شرق کشور علاوه بر خدمت رسانی به مجاوران، به زائران بارگاه منور حضرت علی بن موسی الرضا(ع) نیز خدمات رسانی می نماید.

دانشگاه علوم پزشکی مشهد همانند سایر دانشگاههای علوم پزشکی کشور علاوه بر وظیفه آموزش، پژوهش و تحقیقات، مسوولیت درمان و بهداشت جامعه را نیز برعهده دارد و در این زمینه از هیچ کوششی فروگذار نکرده است.

توسعه زیر ساخت های بهداشتی از مهمترین دستاوردهای انقلاب

رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این خصوص گفت: توسعه زیر ساخت های بهداشتی و ارتقای شاخص ها در مناطق روستایی و کم برخوردار را می توان از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی مطرح نمود.

دکتر محمد حسین بحرینی اضافه نمود: تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مناطق روستایی از محرومترین مناطق کشور محسوب می شدند و عمده امکانات حوزه سلامت در شهرهای بزرگ متمرکز بود و مردم روستایی از ابتدایی ترین خدمات حوزه سلامت نیز محروم بودند.

وی اضافه نمود: تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی حضور تیم ها و نیروهای حوزه سلامت در مناطق روستایی بسیار ناچیز بود و این در حالی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با شتاب دریافت تربیت نیروی انسانی در حوزه های مختلف و ساخت خانه ها و واحدهای بهداشتی، شاخص های بهداشتی در مناطق روستایی نیز افزایش یافت.

رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در سال 1357 در مناطق روستایی استان خراسان رضوی 23 خانه بهداشت فعال بود که این تعداد در امسال به 737 خانه بهداشت فعال رسیده است، همچنین تعداد مراکز جامع سلامت خدمات روستایی در آن موقع تنها 30 مرکز بود که در حال حاضر به 105 مرکز رسیده و تعداد پایگاههای بهداشتی نیز از 54 واحد به 350 واحد افزایش یافته است.

بحرینی اضافه نمود: تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی حضور دندانپزشکان در مناطق روستایی بسیار کم رنگ بود و تنها 15 واحد دندانپزشک در این مناطق حضور داشت اما در حال حاضر در 123 مرکز جامع سلامت روستایی زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دندانپزشک حضور دارد و به روستائیان خدمات ارائه می دهد.

انقلاب بزرگ در ارتقای شاخص های بهداشتی در روستاها

رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در سال 1363 بحث حضور بهورزان در مناطق روستایی مطرح و به اجرا در آمد که بر این اساس، برنامه مراقبت های بهداشتی اولیه در روستاها اجرایی شده و انقلاب بزرگی در حوزه بهداشت و ارتقاء شاخص های بهداشت در مناطق روستایی ایجاد شد.

دکتر بحرینی اضافه نمود: میزان مرگ و میر مادران باردار تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی 240 مورد در هر 100 هزار نفر بود که این رقم در حال حاضر به 18.8 درصد در هر 100 هزار نفر رسیده است.

به گفته وی، میزان مرگ و میر نوزادان در هر یک هزار تولد زنده 40 مورد بود که امروزه به 8.8 درصد کاهش یافته است. همچنین میزان مرگ و میر بچه ها زیریک سال 111 مورد در هر هزار تولد بود که این میزان در حال حاضر به 13.09 مورد کاهش یافته است.

رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: میزان مرگ بچه ها زیر پنج سال 119 مورد در هر هزار نفر بود که این میزان نیز به 15.5 درصد کاهش یافته است .همچنین درصد پوشش ایمن سازی واکسیناسیون از 43 درصد در سال 57 به 100 درصد در امسال رسیده است.

بحرینی اضافه نمود: میزان درصد زایمان در بیمارستان ها تا پیش از انقلاب اسلامی 44.4 درصد بود که این میزان در حال حاضر به 99.9 درصد افزایش یافته است.

وی اضافهکرد: در مناطق روستایی با وجود خانه ها و پایگاه های بهداشتی شاخص های بهداشتی ارتقا یافته است و با استفاده از سیستم ارجاع هر زمان که روستائیان به خدمات سطوح بالاتر احتیاج داشته باشند به حوزه های تخصصی و فوق تخصصی ارجاع داده می شوند.

دسترسی به خدمات بهداشتی تا محرومترین مناطق

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم گفت: دسترسی کامل به خدمات بهداشتی در حاشیه ای ترین نقاط شهر و روستا یکی از اولویت های حوزه بهداشت و درمان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است به نحوی که محروم ترین مردم جامعه نیز بتوانند از خدمات درمانی و بهداشتی مناسبی بهره مند شوند.

دکتر مهدی قلیان اول اضافه نمود: به همین دلیل اجرای برنامه تحول سلامت در حاشیه شهرها زمینه حضور سایر شرکای سلامت از قبیل شهرداری، نیروی انتظامی، دستگاههای فرهنگی اجتماعی و سازمانهای مردم نهاد و توسعه خانه های محله و شوراهای اجتماعی محلات در این مناطق را فراهم کرده است.

وی اضافه نمود: مسوولیت ارائه خدمات سلامت سطح یک به گروه های مختلف سنی، شناسایی زودهنگام بیماریها در قالب غربالگری، ارتقای عادلانه سلامت، توانمند سازی افراد به وسیله خودمراقبتی و ترویج شیوه زندگی سالم و بهبود کیفیت و سبک زندگی و افزایش امید به زندگی سالم بر عهده واحدهای تحت پوشش معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ارتقای سلامت همه جانبه در ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی، افزایش امید به زندگی سالم، تامین ایمنی و اصلاح الگوی مصرف فرآورده های سلامت، دسترسی عادلانه و همگانی به خدمات سلامت با کیفیت و کاهش عوامل خطر و بار بیماری ها از جمله مهم ترین رویکردهای ارتقای بهداشت و تامین سلامت افراد جامعه بوده است.

دستاوردهای زیرساختی حوزه سلامت در خراسان رضوی

فرایند توسعه شاخصهای بهداشتی، درمانی، آموزشی و پژوهشی در خراسان رضوی و مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز نشان می دهد علاوه بر آموزش هزاران نیروی انسانی متعهد و توانمند در عرصه پزشکی، زیرساختهای بهداشتی و درمانی در سراسر این استان توسعه چشمگیری یافته به گونه ای که ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مطلوب در دورترین نقاط استان میسر شده است.

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این خصوص گفت: به میمنت و برکت انقلاب اسلامی ، این نهاد آموزش عالی در سال های اخیر اقدامات مهمی را در راستای ارتقای خدمات سلامت در مناطق مختلف استان انجام داده است.

دکتر حمیدرضا اسلامی اضافه نمود: در سالهای اخیر پروژه های درمانی عام و المنفعه فراوانی نظیر ساخت و تجهیز بیمارستان ها، ایجاد خانه های بهداشت و توسعه خدمات رفاهی در راستای خدمات کمی و کیفی در مناطق مختلف تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد به اجرا رسیده و یا در حال انجام است.

وی ادامه داد: امسال با همه چالشهای ناشی از همه گیری ویروس کرونا توسعه زیر ساخت های درمانی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنان پیگیری شد و به اجرا در آمد به نحوی که در حال حاضر 68 هزار متر مربع فضای بیمارستانی و درمانی در مناطق زیر پوشش این دانشگاه در حال انجامست.

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: تکمیل، احداث و بهره برداری از بیمارستان جایگزین بیمارستان شهید هاشمی نژاد با زیربنای 34 هزار متر مربع از مهمترین اقداماتی بود که در یک سال اخیر به همت کارشناسان توانمند حوزه فنی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و با حمایت مسوولان این دانشگاه در راستای توسعه خدمات رسانی به زائران و مجاوران بارگاه منور حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) به اجرا در آمد.

اسلامی اضافه نمود: ساخت بیمارستان امداد و نجات جنوب مشهد با زیربنای 23 هزار متر مربع، شروع احداث مرحله دوم اورژانس بیمارستان قائم (عج) با متراژ سه هزار متر مربع، شروع احداث بیمارستان اعصاب و روان با زیربنای 28 هزار متر مربع، شروع تکمیل عملیات احداث ساختمان انتقال خون مشهد با زیربنای چهار هزار و 500 متر مربع و عملیات تکمیل بیمارستان 64 تختخوابی گلبهار از جمله طرحهای در حال انجامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد است.

وی اضافه نمود: توسعه زیرساختهای آموزشی و پژوهشی هدف اصلی و همیشگی مسوولان بوده است و در این راستا در امسال احداث ساختمان چند منظوره آموزشی با زیربنای 50 هزار متر مربع و خوابگاه دانشجویی با زیربنای 14 هزار و 500 متر مربع در این دانشگاه شروع شده است.

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: توسعه زیرساختهای بهداشتی یکی از اولویتهای این دانشگاه برای تحقق و توسعه عدالت در حوزه سلامت عمومی است لذا به همین دلیل تکمیل 30 پروژه بهداشتی با زیربنای حدود 14 هزار مترمربع و پیگیری تکمیل عملیات اجرایی 15 پروژه بهداشتی با زیربنای 13 هزار متر مربع در این دانشگاه در حال انجامست.

اسلامی اضافه نمود: ظرف یک سال اخیر با وجود بحران کرونا اقدامات گسترده ای در راستای توسعه خدمات رسانی به بیماران مبتلا به کووید-19 در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد اجرا شده است که توسعه و بهسازی فضاهای درمانی درگیر و افزایش تخت های بستری در بیمارستان قائم و بیمارستان امدادی به تعداد 70 تخت و در بیمارستان امام رضا (ع) به میزان 100 تخت بستری از جمله اقدامات اجرا شده در این زمینه است.

پیشینه فعالیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تاسیس دانشکده پزشکی مشهد در سال 1328 بر می شود. این دانشکده در محل دبستانی 6 کلاسه به نام دبستان همت در مشهد تاسیس شد و کار خود را با 61 دانشجو، یک دانشیار و هفت معلم حق التدریس شروع کرد.

طی سالهای 1348 تا 1354 علاوه بر دانشکده پزشکی، دانشکده های دندانپزشکی، علوم دارویی و تغذیه نیز در مشهد تاسیس شدند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1365 با تغییرات ساختاری در وزارتخانه ها، دانشگاههای علوم پزشکی کشور از وزارت علوم و آموزش عالی منفک شده و همراه با وزارت بهداری با عنوان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به کار خود ادامه دادند.

در این راستا دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه فردوسی مشهد هر یک با مدیریت جداگانه فعالیت خود را شروع کردند.

دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان قطب پزشکی در شرق کشور دارای 9 هزار دانشجو و افزون بر 20 هزار کارمند بهداشتی و درمانی است. دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در 161 رشته و در مقاطع مختلف تحصیلی اعم از کارشناسی، کارشناسی ارشد، تخصص و فوق تخصص دانشکده های پرستاری و مامایی، پزشکی، بهداشت، پیراپزشکی، داروسازی، دندانپزشکی و طب سنتی مشغول تحصیل هستند.

همچنین معاونتهای بهداشتی، درمانی، پژوهشی، غذا و دارو، آموزشی، فرهنگی و دانشجویی در چارچوب دانشگاه علوم پزشکی مشهد فعالیت دارند.

این دانشگاه 15 شبکه بهداشت و درمان، هفت دانشکده، 46 مرکز تحقیقاتی و 23 بیمارستان را زیر پوشش خود دارد.