راحت بگو نمی دانم، چیزی از تو کم نمی گردد - مجله کامسا

بخشی از ماجرا هم البته شاید به فرهنگ عمومی ما باز می گردد؛ این که در مقام مستمع، وقتی از کسی سوالی می کنیم، شنیدن نمی دانم برایمان دلپذیر نیست. هرچه هست، اگر بدانیم همین جواب کوتاه و اعلام بی اطلاعی از موضوعی در طولانی مدت چه قدر فایده برایمان دارد، شاید دفعه بعد راحت تر بگوییم نمی دانم. در ادامه به تعدادی از این فواید اشاره خواهد شد تا این بار بعد از شنیدن سوالی که جوابش را نمی دانیم، با خیال آسوده تری به طرف مقابل مان بگوییم: نمی دانم.

1. اعتبارمان نزد بقیه افزایش می یابد

بسکمک از افراد تصور می نمایند برای کسب اعتماد بقیه در محیط کاری یا زندگی روزانه، باید به تمام سوالات جواب بدهند. البته این تصور اشتباه نیست؛ هرچه ما دانش بیشتری داشته باشیم، قابل اعتمادتر هم خواهیم بود، اما مشکل آن جاست که در عمل ما امکان پاسخ درست دادن به تمام سوالات را نداریم!

پس وقتی کوشش می کنیم به همه سوالات جوابی بدهیم، در عمل تعدادی از پاسخ هایمان اشتباه خواهد بود و این مسئله اعتبار ما را کاهش می دهد. پس به جای پاسخ غلط دادن، از گزینه نمی دانم راحت تر بهره ببرید و مطمئن باشید به این ترتیب اعتبار بیشتری نزد دیگران کسب خواهید کرد.

2. از قضاوت نادرست ما جلوگیری می نماید

آنالیز ها نشان می دهد وقتی ما به جای گفتن نمی دانم، گزاره ای اشتباه را بیان می کنیم، در طول زمان و با تکرار چند باره آن گزاره، کم کم خودمان آن را باور خواهیم کرد. شاید به نظر شما عجیب باشد، اما این اتفاق حتی می تواند در زمینه مسائل علمی نیز بیفتد.

در آنالیز ها تعیین شده است، زمانی که افراد تصور اشتباهی درباره موضوعی دارند و آن را با دیگران در میان می گذارند، بعد از مدتی اعتقادشان به گزاره بیان شده افزایش می یابد و ممکن است حتی تصور نمایند، این گزاره غلط را (که صرفا از تخیل خودشان نشئت گرفته) جایی خوانده اند! باورش سخت است، اما این اتفاق می افتد و باید جلوی آن، گرفته گردد.

3. انگیزه ما برای یادگیری را تقویت می نماید

زمانی که شما ندانستن موضوعی را به زبان بیاورید، در مقایسه با وقتی که تنها در ذهن خودتان، می دانید از مسئله ای اطلاع ندارید، تفاوت زیادی وجود دارد. به زبان آوردن این که از موضوعی اطلاع نداریم، انگیزه بیشتری به ما برای کسب اطلاعات در آن حوزه می دهد. انگار ذهن ما تازه متوجه می گردد که احتیاج به کسب اطلاعات در زمینه ای دارد.

مطالعات بین دانشجویان در چندین پژوهش روان شناسی نشان می دهد، افرادی که راحت تر به ندانستن موضوعات اعتراف می نمایند، در طولانی مدت انگیزه قوی تری برای یادگیری دارند و برای آموختن بیشتر کوشش می نمایند؛ بنابراین در رشته تحصیلی شان، آدم های پیروز تری هم خواهند بود.

4. به تقویت فراشناخت در ما، کمک می نماید

این روز ها در روان شناسی، درباره فراشناخت زیاد صحبت می گردد. اما منظور از این اصطلاح چیست؟ اطلاعاتی که شما از محیط کسب می کنید و درباره آن دانش به دست می آورید، شناخت نامیده می گردد. اما آگاهی شما از حدود شناخت شخصیت تان در موضوعات گوناگون، نامش فراشناخت است. مطالعات نشان داده است افرادی که به جا و به درستی از نمی دانم استفاده می نمایند، فراشناخت قوی تری دارند. چرا که آن ها به درستی تشخیص می دهند دامنه آگاهی شان از موضوعات مختلف تا کجاست.

5. بهتر می توانیم به خودمان اعتماد کنیم

صرف بیان این که ما بعضی مسائل را نمی دانیم، در طولانی مدت به اعتماد به نفس ما آسیب نمی زند. اما در مقابل وقتی ناچار می شویم ناآگاهی خودمان را در بخش های مختلف پنهان کنیم، اعتماد به نفس مان بیشتر آسیب می بیند. نکته دیگر مربوط به بحث فراشناخت است.

همان طور که اشاره شد بیان این که در بعضی موقعیت ها نمی دانیم، به تقویت فراشناخت در ما کمک می نماید. نکته مهم دیگر این است که آنالیز ها نشان می دهد با تقویت فراشناخت و آگاهی از حدود دانش شخصی مان، ما اعتماد به نفس بالاتری را تجربه می کنیم. چرا که می دانیم تا کجا می توانیم بر دانش شخصی مان تکیه کنیم و از کجا به بعد به کمک دریافت از دیگران احتیاج داریم.