عطر شیرین اشتغالزایی با کشت گل محمدی - مجله کامسا

به گزارش خبرنگاران، گل محمدی از دیرباز برای تهیه گلاب مورد استفاده قرار می گرفت، این گلاب تولیدی برای چاشنی انواع غذاها به عنوان معطرکننده استفاده می شد و خاصیت درمانی بسیار زیادی نیز داشت، گلاب همچنین در گذشته به عنوان عطر و خوشبوکننده فضا مورد استفاده قرار می گرفت.

امروزه از گل محمدی برای مصارف آرایشی، بهداشتی، درمانی و خوراکی استفاده می شود، در چند سال اخیر کشت گل محمدی به عنوان کشت جایگزین و کم آب بر در دستور کار وزارت جهادکشاورزی قرار گرفته است و کشاورزان به کشت گل محمدی در مزارع تشویق می شوند.

کشت این محصول می تواند علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب، اشتغال و درآمدزایی خوبی را برای کشاورز به همراه داشته باشد، اما قطعا این امر زمانی محقق خواهد شد که تمامی موانع از سر راه تولیدکنندگان در این حوزه برداشته شود و صنایع تبدیلی و تکمیلی در کنار این صنعت برای ایجاد ایجاد اشتغال پایدار ایجاد شود.

کشت گل محمدی یک نسخه شفابخش برای حل مشکل کمبود آب در بخش کشاورزی است، همچنین ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی برای بحث گلاب گیری، فرآوری و ... می تواند زمینه اشتغال پایدار در این حوزه را فراهم کند، اگر چرخه تولید گل محمدی در چهارمحال و بختیاری تکمیل نشود، قطعا فعالان این حوزه از فرایند کار دلسرد خواهند شد و نمی توان از ظرفیت مزارع کشت گل محمدی در استان استفاده کافی را برد.

کمبود کارگر برای برداشت گل محمدی

نوروزی یکی از صاحبان مزرعه کشت گل محمدی در چهارمحال و بختیاری در گفت وگو با خبرنگاران، اظهار کرد: کشت گل محمدی را از سال 1394 در یک مزرعه هشت هکتاری در شهر چلیچه از توابع شهرستان فارسان آغاز کردم، سپس در سال 1396 طرح توسعه مزرعه کشت گل محمدی را اجرا کردم و در حال حاضر سطح زیر کشت گل محمدی در این مزرعه حدود 15 هکتار است.

وی با بیان اینکه کشت گل محمدی می تواند درآمد سرشاری را برای سرمایه گذاران در این حوزه داشته باشد، گفت: اما متاسفانه برخی از مسائل مانع از سودهی زیاد در این حوزه می شوند، برای مثال برداشت گل محمدی باید در یک بازه زمانی کوتاه از زمان گل دهی بوته انجام شود، اما به دلیل کمبود نیروی کار، برداشت تمامی گل ها در زمان کوتاه چند ساعته کار دشواری است.

نوروزی ادامه داد: در حال حاضر به شدت برای جذب نیروی کار در مزرعه با مشکل روبرو هستم و با نیروهای موجود تنها می توانم حدود یک چهارم از گل های مزرعه ام را برداشت کنم، برای برداشت گل محمدی نیازمند روزانه 200 تا 300 کارگر هستم، اما در حال حاضر تنها حدود 40 کارگر روزانه در این مزرعه مشغول برداشت گل محمدی هستند.

این مزرعه دار گفت: باتوجه به قوانین موجود نمی توانم از استان های مجاور و کارگران افغانی برای برداشت گل محمدی استفاده کنم، این مسئله باعث ایجاد ضرر و زیان به بنده می شود، زیرا اگر گل محمدی در زمان خود برداشت نشود، گل ها سفید می شوند و نمی توان از آن ها استفاده کرد.

وی در ادامه با بیان اینکه هزینه های تولید در چند سال اخیر به شدت افزایش پیدا کرده است، گفت: اما مبلغ پرداختی به ازای هر کیلوگرم گل محمدی افزایش چندانی نداشته است، در حال حاضر هر کیلوگرم گل محمدی با قیمت 25 هزار تومان از کشاورز خریداری می شود.

نوروزی با بیان اینکه کارگران می توانند با برداشت گل محمدی درآمد خوبی در روز کسب کنند، عنوان کرد: به ازای جمع آوری هر کیلوگرم گل محمدی مبلغ بالغ بر 6000 تومان به کارگر پرداخت می شود، برخی از کارگران شاغل در این مزرعه روزانه حدود 100 کیلوگرم گل محمدی جمع آوری می کنند، اما عموما میانگین عملکرد کارگران برای جمع آوری گل محمدی بین 15 تا 20 کیلوگرم است.

این صاحب مزرعه گل محمدی با بیان برای فرآوری گل محمدی و تبدیل آن به گلاب، عطر و لوازم آرایشی و بهداشتی صنایع تبدیلی و تکمیلی در چهارمحال و بختیاری وجود ندارد، گفت: عمده گل های برداشتی به استان یزد و اصفهان برای فرآوری ارسال می شود.

وی توضیح داد: طبق آزمایشات اجرا شده بر روی گل های محمدی کشت شده در چهارمحال و بختیاری درصد کیفیت این گل ها نسبت به گل تولیدی در قمصر کاشان 12.8 بالاتر بود، دلیل بالا بودن این کیفیت ارتفاع بالای استان از سطح دریا و آب و هوای معتدل آن است.

نوروزی در خاتمه با بیان اینکه هزینه اولیه برای سرمایه گذاری در این مزرعه گل محمدی حدود یک میلیارد تومان بود، گفت: اگر نیروی کار به تعداد لازم وجود داشته باشد، کشت گل محمدی می تواند سودمند باشد، اما اگر کمبود نیروی انسانی برای برداشت گل مرتفع نشود، مجبور به تغییر شغل هستم.

حمایت از سرمایه گذاران برای بحث صنایع فرآوری و اسانس گیری گل محمدی

اعظم شیخ سامانی، کارشناس مسئول گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در حال حاضر 570 هکتار از مزارع استان تحت کشت گل محمدی قرار دارند، اظهار کرد: به طور میانگین از هر هکتار حدود 2.8 تن گل محمدی برداشت می شود، در حال حاضر برنامه چندانی برای افزایش سطح زیر کشت گل محمدی در استان نداریم و کشاورزان عموما خود برای کشت این نوع گل اقدام می کنند.

وی ادامه داد: در گذشته سیاست های تشویقی با پرداخت تسهیلات و ارائه قلمه های گل محمدی به صورت یارانه ای به کشاورزان برای کشت گل محمدی اعمال می شد، اما اکنون سطح زیر کشت گل محمدی مورد قبول است و باید بحث فرآوری و اسانس گیری این نوع گل را در چهارمحال و بختیاری دنبال کنیم.

شیخ سامانی با بیان اینکه چهارمحال و بختیاری به علت دارا بودن شرایط آب و هوایی و ارتفاع بالا از سطح دریا برای کشت انواع گیاهان دارویی مناسب است، توضیح داد: برای بالا رفتن کیفیت گل محمدی نیازمند روزهای آفتابی و شب های خنک هستیم، خوشبختانه شرایط آب و هوایی استان این گونه است و گل محمدی تولیدی در استان از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و عملکرد مطلوبی در هر سطح دارد.

مسئول گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه صنایع فرآوری و اسانس گیری گل محمدی در استان وجود ندارد، گفت: در حال حاضر گل های محمدی برداشت شده به صورت تَر و خشک به استان های اصفهان و یزد برای فرآوری ارسال می شوند، همچنین غنچه خشک گل محمدی ارزش صادراتی بالایی دارد.

وی افزود: متقاضیان سرمایه گذاری می توانند برای بحث راه اندازی صنایع تبدیلی و تکمیلی مرتبط با گل محمدی و اسانس گیری این نوع گل ورود پیدا کنند، قطعا حمایت های لازم از این سرمایه گذاران با پرداخت تسهیلات و ... انجام خواهد شد.

شیخ سامانی در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر مشکل اصلی صاحبان مزارع کشت گل محمدی کمبود نیروی کار برای برداشت گل محمدی است، گفت: صاحبان مزارع گل محمدی به ازای برداشت یک کیلوگرم گل محمدی حدود 7000 تومان به کارگران پرداخت می کنند، اما متاسفانه خیلی از افراد رغبت به کار در مزارع کشت گل محمدی ندارند.

مسئول گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: زمان برداشت گل محمدی از زمان طلوع آفتاب تا ظهر است، اگر گل محمدی در این زمان برداشت نشود، رنگ گل ها به سفید تغییر می کند و دیگر اسانس و ماده موثره لازم را برای فرآوری نخواهد داشت.

وی در خاتمه تاکید کرد: مزارع گل محمدی می توانند اشتغال بالایی را برای افراد ایجاد کنند، کشاورزان باید از اسفندماه پیش بینی لازم را برای جذب نیروی کار در زمان برداشت گل محمدی داشته باشند.